667 121 811

kontakt@adwokat-szerszen.pl

Pon – Pt 08:00-17:30 | Kancelaria adwokacka, Poznań: Szewska 3/7

Ubezwłasnowolnienie całkowite i częściowe

Ubezwłasnowolnienie – co to ?

Ubezwłasnowolnienie jest instytucją prawa, którą się stosuje w przypadku, gdy osoba nie jest w stanie pokierować swoim postępowaniem lub potrzebuje pomocy do prowadzenia swoich spraw. Najczęściej występuje się z wnioskiem w sprawach osób starszych, schorowanych, mających zaburzenia psychiczne oraz upośledzenie umysłowe.

Po wszczęciu postępowania, na skutek złożonego wniosku, sąd wysłuchuje osobę, której dotyczy postępowanie, w obecności dwóch biegłych: psychologa oraz – w zależności od stanu zdrowia wysłuchiwanego – psychiatry lub neurologa.

Sąd rozpatrując złożony wniosek, bierze pod uwagę, całokształt sytuacji życiowej i rodzinnej, oceniając, czy ubezwłasnowolnienie częściowe lub całkowite jest zasadne.

Ubezwłasnowolnienie osoby starszej

Niestety takie choroby jak demencja, choroba Alzhaimera oraz trwałe schorzenia somatyczne powodują, że osoby starsze nie są w stanie samodzielnie załatwić codziennych spraw. Zapłata za rachunki, pobieranie emerytury, dokonywanie zakupów czy też zarząd swoimi majątkami staje się trudnościami nie do przezwyciężenia. Zachowania osób starszych oraz chorych z czasem mogą stać się nieracjonalne i mogą szkodzić własnym interesom.

Rozwiązaniem problemu jest ubezwłasnowolnienie częściowe lub całkowite osoby starszej dotkniętej chorobami.

Ubezwłasnowolnienie częściowe

Zgodnie z przepisami prawa cywilnego osoba pełnoletnia może być ubezwłasnowolniona częściowo z powodu choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwa lub narkomanii, jeżeli stan tej osoby nie uzasadnia ubezwłasnowolnienia całkowitego, lecz potrzebna jest pomoc do prowadzenia jej spraw. Dla osoby ubezwłasnowolnionej częściowo ustanawia się kuratelę (art. 16 k.c.).

Ustanowiony kurator ma przede wszystkim ochronić praw osoby mającej ubezwłasnowolnionej, która ma ograniczoną zdolność do czynności prawnych. Kurator ma kompetencję do reprezentowania tej osoby oraz do zarządu jej majątkiem tylko wtedy, gdy postanowi tak sąd.

Ubezwłasnowolnienie całkowite

Osoba, która ukończyła lat trzynaście, może być ubezwłasnowolniona całkowicie, jeżeli wskutek choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwa lub narkomanii, nie jest w stanie kierować swym postępowaniem. Dla ubezwłasnowolnionego całkowicie ustanawia się opiekę, chyba że pozostaje on jeszcze pod władzą rodzicielską.

Do opieki nad ubezwłasnowolnionym całkowicie stosuje się odpowiednio przepisy o opiece nad małoletnim. Opiekunem ubezwłasnowolnionego całkowicie powinien być ustanowiony przede wszystkim jego małżonek, a w przypadku jego braku – ojciec lub matka. Opiekun osoby ubezwłasnowolnionej całkowicie jest jej przedstawicielem ustawowym.

Do skutków ubezwłasnowolnienia całkowitego należy całkowity brak zdolności do czynności prawnych, a więc ubezwłasnowolniony całkowicie nie może we własnym imieniu dokonywać jakichkolwiek czynności prawnych, w szczególności zawierać umów. Czynności prawne dokonane przez ubezwłasnowolnionego całkowicie są bezwzględnie nieważne.

Ubezwłasnowolnienie – kto może złożyć wniosek?

Wniosek o ubezwłasnowolnienie, zgodnie z art. 545 k.p.c., może złożyć: małżonek, krewni w linii prostej, rodzeństwo oraz przedstawiciel ustawowy. Ponadto osoba fizyczna może sama zgłosić wniosek o ubezwłasnowolnienie swojej osoby

Wniosek o ubezwłasnowolnienie opłata

Wniosek o ubezwłasnowolnienie podlega opłacie 100 zł. Do wniosku należy dołączyć niezbędne załączniki i opis stan faktyczny tak aby sąd mógł sprawnie rozpatrzyć sprawę.

Postępowanie o ubezwłasnowolnienie należy do właściwości sądów okręgowych, orzekających w składzie 3 sędziów. W sprawach tych właściwy jest sąd miejsca zamieszkania osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie.