W mojej praktyce często spotykam się z przeświadczeniem klientów, że ich obowiązek alimentacyjny wygasa z momentem osiągnięcia pełnoletności przez dziecko. Nie jest to do końca prawdą.
Zgodnie z art. 138 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego: „W razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego”. Zmiana orzeczenia może polegać zarówno na zmianie wysokości wypłacanych alimentów, jak i na orzeczeniu wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego.
Zmiana stosunków polega na modyfikacji sytuacji ekonomicznej stron, mającą wpływ na zwiększenie lub zmniejszenie zakresu usprawiedliwionych potrzeb dziecka oraz zwiększenie lub zmniejszenie możliwości zarobkowych rodzica zobowiązanego do zapłaty alimentów.
Przykładem zmiany stosunków mającej wpływ na obniżenie obowiązku alimentacyjnego może być w szczególności: choroba rodzica, obowiązek alimentacyjny względem dziecka z nowego związku, utrata pracy przez rodzica lub rozpoczęcie pracy przez dziecko.
Do wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego może dojść, poprzez uznanie przez sąd, że wskutek osiągnięcia przez dziecko samodzielności ekonomicznej, może ono zaspokajać wszelkie swoje potrzeby. Zdolność dziecka do samodzielnego utrzymywania się jest kryterium decydującym o wygaśnięciu obowiązku alimentacyjnego. Może to nastąpić zarówno przed, jak i po osiągnięciu przez dziecko pełnoletności. Jednak należy pamiętać, że sama możliwość samodzielnego utrzymania się przez dziecko nie prowadzi automatycznie do wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 24.03.2000 r., sygn.. akt: I CKN 1538/99: „Dziecko, które osiągnęło nie tylko pełnoletność, ale zdobyło także wykształcenie umożliwiające podjęcie pracy zawodowej, pozwalającej na samodzielne utrzymanie, nie traci uprawnień do alimentów, jeżeli np. chce kontynuować naukę i zamiar ten znajduje uzasadnienie w dotychczas osiąganych wynikach”.
Natomiast zgodnie z art. 133 § 3 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego: „Rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się”.
Pierwszą przesłanką warunkującą orzeczenie wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego z tego przepisu jest uszczerbek majątkowy. Sąd powinien porównać wysokości alimentów z wysokością dochodów osiąganych przez rodziców oraz ustalić, czy spełnienie obowiązku zakłóci zaspokojenie podstawowych potrzeb rodziców oraz jaka pozostaje rodzicom po pokryciu stałych kosztów utrzymania i uiszczeniu raty alimentacyjnej.
Drugą przesłanką jest nie dokładanie starań przez dziecko w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się. Przykładem takiej sytuacji może być brak promocji do następnej klasy, nie osiąganie rezultatów podczas studiów, czy też brak podjęcia pracy mimo posiadania możliwości, zdolności oraz wykształcenia.
Każda sytuacja wymaga indywidualnego podejścia oraz analizy. Jeżeli zastanawiają się Państwo czy w Waszej sytuacji istnieje możliwość orzeczenia o obniżeniu alimentów lub wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego to zapraszamy do kontaktu z naszą kancelarią.
Nasza kancelaria posiada niezbędną wiedzę oraz doświadczenie w prowadzeniu spraw karnych, spadkowych, rodzinnych, cywilnych oraz administracyjnych. Udzielamy naszym klientom porad prawnych oraz prowadzimy sprawy przed wszelkimi sądami, w szczególności w takich miastach jak Poznań, Konin, Września, Śrem, Środa Wielkopolska, Kościan, Oborniki, Gniezno i inne na terenie Województwa Wielkopolskiego. Jeśli masz jakiekolwiek pytania w swojej sprawie lub osoby Ci najbliższej to pozostajemy do dyspozycji mailowo: kontakt@adwokat-szerszen.pl oraz telefonicznie: 667 121 811.